SERWIS i UTRZYMANIE
Ważne informacje dla wszystkich użytkowników urządzeń i/lub systemów radiołączności kolejowej
Korzystanie z wszelkiego rodzaju urządzeń nadawczo-odbiorczych pracujących na kanałach radiowych, m.in. w paśmie VHF, wymaga posiadania stosownego zezwolenia na korzystanie z częstotliwości radiowych od UKE bądź od danego Zarządcy Infrastruktury będącego dysponentem tych częstotliwości zgodnie z aktualnymi pozwoleniami RRL uzyskanymi od UKE. Instalacja nowego sprzętu lub wymiana / modernizacja dotychczas eksploatowanego urządzenia radiowego (radiotelefonu, systemu radiołączności) bądź powiązanej instalacji antenowej (zmiana charakterystyki, zysku bądź wysokości zawieszenia anteny, a także zmiana lokalizacji bądź mocy nadawczej) wymaga aktualizacji pozwolenia / zgłoszenia.
Uwaga! na kanałach radiowych funkcjonujących na sieciach kolejowych VHF zarządzanych przez PKP PLK S.A. nadal obowiązuje odstęp 25kHz, ze względu na pozostające nadal w użytkowaniu przestarzałe, nieobsługujące odstępu 12,5kHz radiotelefony marki "Radmor". Pozostali Zarządcy Infrastruktury w większości pracują na kanałach z odstępem 12,5kHz oraz CTCSS.
Zgłoszenia dot. użytkowania urządzeń radiołączności VHF na sieciach zarządzanych przez PKP PLK S.A. należy kierować do Biura Automatyki PKP PLK S.A. zgodnie z obowiązującymi regulaminami dostępnymi do pobrania na stronie internetowej PKP PLK S.A. Przewoźników kolejowych obowiązuje "Regulamin wykorzystywania sieci radiołączności w pasmach radiowych administrowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. przez użytkowników będących przewoźnikami kolejowymi korzystającymi z linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A." pozostałych dotyczy "Regulamin wykorzystywania sieci radiołączności w pasmach radiowych administrowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. przez użytkowników nie będących przewoźnikami kolejowymi korzystającymi z linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A."
Zakłócanie pasma radiowego VHF @150MHz na częstotliwościach użytkowanych na sieciach kolejowych należy zgłaszać do Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE).
Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie internetowej UKE "Prace pomiarowo-kontrolne przy określaniu przyczyn zakłóceń i lokalizacji źródła są wykonywane przez pracowników UKE nieodpłatnie".
Instalacje, odbiory eksploatacyjne, przeglądy i konserwacje radiotelefonów oraz systemów radiołączności mogą być wykonywane tylko i wyłącznie przez osoby i podmioty posiadające odpowiednie kwalifikacje i przeszkolenie producenta dla danego typu urządzeń (wymagany jest ważny, imienny, certyfikat wydany dla danej osoby a nie firmy przez producenta). Sposób instalacji i podłączenia zestawu przewoźnego do instalacji elektrycznej i antenowej pojazdu, a w części VHF do systemu samoczynnego hamowania pociągu (SHP), powinien zostać opisany w projekcie zabudowy. Instalację należy wykonać zgodnie z obowiązującymi normami, przepisami i warunkami eksploatacji dla danego zestawu. Eksploatację urządzenia można rozpocząć dopiero po dokonaniu odbioru (montażu i uruchomieniu) zestawu przez serwis producenta lub osoby uprawnione tj. posiadające imienny i ważny certyfikat o odbyciu szkolenia w zakresie montażu i uruchamiania radiotelefonów danego typu. Niedopełnienie powyższych obowiązków wiąże się z ryzykiem utraty gwarancji a nawet zarzutu wprowadzenia zagrożenia w ruchu kolejowym.
Szkolenia - osoby przewidziane do obsługi danego typu urządzenia (radiotelefonu lub systemu) powinny zostać przeszkolone z jego obsługi we wszystkich obsługiwanych przez dane urządzenie zakresach (VHF/GSM-R itp.) oraz zapoznane z obowiązującymi przepisami i instrukcjami danego Zarządcy infrastruktury i/lub Przewoźnika.
Utrzymanie i eksploatacja
Prawidłowa obsługa (zgodnie z dostarczonymi przez producenta instrukcjami i dokumentacją oraz przeprowadzonym szkoleniem), konserwacja, przeglądy okresowe urządzeń i powiązanych instalacji antenowych, odgromowych/przeciwprzepięciowych i zasilania zapewnią niezawodne działanie i długi okres eksploatacji oraz bezpieczeństwo użytkowania.
W okresie eksploatacji, urządzenia i systemy radiołączności kolejowej powinny być poddawane cyklicznym przeglądom bieżącym dokonywanym przez Użytkownika oraz obligatoryjnym przeglądom okresowym i konserwacjom zgodnie z wytycznymi i instrukcjami właściwymi dla danego Zarządcy Infrastruktury oraz dokumentacją producenta. Przeglądy powinny być wykonywane nie rzadziej niż raz w roku oraz przed włączeniem do eksploatacji po naprawie, wymianie lub dłuższym niż ok 2 miesiące okresie wyłączenia z eksploatacji.
Wszystkie elementy wchodzące w skład zestawu radiotelefonicznego w tym rejestratory rozmów, moduły synchronizacji czasu, układy zasilania, anteny, instalacje antenowe i odgromowe, okablowanie podlegają obligatoryjnym przeglądom okresowym i konserwacjom. Moduły wyposażone w baterie bądź akumulatory powinny podlegać dodatkowym zabiegom przeglądów i konserwacji nie rzadziej niż raz na rok i być wymieniane regularnie (nie rzadziej niż raz na 2 lata) bądź każdorazowo w przypadku stwierdzenia nadmiernego zużycia bądź uszkodzenia. Powyższe czynności mogą być wykonywane wyłącznie przez serwis producenta lub posiadającą ważny imienny certyfikat producenta jednostkę osobową.
Radiotelefony przewoźne (pociągowe), stacjonarne (bazowe), przenośne (ręczne) oraz inne urządzenia i systemy radiołączności (SZS), powinny spełniać wymagania oraz być zabudowywane, eksploatowane i utrzymywane zgodnie z obowiązującymi wymaganiami, instrukcjami i wytycznymi Urzędu Transportu Kolejowego (UTK) i danego Zarządcy Infrastruktury, na której są eksploatowane oraz dokumentacją producenta.
Uwaga! Wszelkie urządzenia i systemy radiołączności eksploatowane na sieciach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK S.A. w zakresie utrzymania (okresowych, obligatoryjnych przeglądów i konserwacji) podlegają zapisom aktualnej wersji instrukcji Ie-13 (E-25) „Instrukcja o zasadach wykonywania obsługi technicznej urządzeń telekomunikacji kolejowej” oraz dokumentacji producenta definiujących m.in. zakres i harmonogram wykonywania zabiegów utrzymania radiotelefonów przewoźnych, przenośnych i stacjonarnych oraz systemów radiołączności.
Uwaga! Brak wykonania obligatoryjnych przeglądów i konserwacji lub ich wykonanie przez osoby nie posiadające imiennych i ważnych uprawnień (certyfikatu) producenta do wykonywania danego zakresu czynności, mogą być przyczyną utraty gwarancji oraz narażenia na konsekwencje z tytułu nienależytego utrzymania i sprowadzenia zagrożenia bezpieczeństwa prowadzenia ruchu kolejowego.
Uwaga! Certyfikaty uprawniające do wykonywania danego zakresu czynności i zabiegów m.in. montażu, uruchomienia, przeglądów, konserwacji, utrzymania, serwisowania, a także wykonywania szkoleń dot. urządzeń i systemów produkcji Pyrylandia Sp. z o.o. są wydawane tylko i wyłącznie jako certyfikaty imienne - ważne tylko dla osoby, dla której wydano certyfikat a nie dla podmiotu, w którym pracuje lub z którym współpracuje ta osoba. Wydany certyfikat zachowuje ważność tylko i wyłącznie, jeśli posługuje się nim i wykonuje dane czynności osobiście osoba, dla której został on wydany, oraz pod warunkiem odbycia okresowych szkoleń niezbędnych do przedłużenia ważności certyfikatu (maksymalnie 2 lata od daty wydania certyfikatu). Obecnie jedynym podmiotem uprawnionym do wydawania certyfikatów jest serwis firmowy Pyrylandia Sp. z o.o. - zapraszamy do współpracy.
Ważniejsze instrukcje i wytyczne PKP PLK S.A. dot. urządzeń i systemów radiołączności (VHF i GSM-R) - do pobrania ze strony internetowej PKP PLK S.A.
„Regulamin wykorzystywania sieci radiołączności w pasmach radiowych administrowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A." - dotyczy VHF (@150MHz)
Ir-1 „Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów”
Ir-1a „Instrukcji o prowadzeniu ruchu pociągów z wykorzystaniem systemu ERTMS/ETCS poziomu 1"
Ir-1b „Instrukcji o prowadzeniu ruchu pociągów z wykorzystaniem systemu ERTMS/ETCS poziomu 2"
Ir-5 (R-12) „Instrukcja o użytkowaniu urządzeń radiołączności pociągowej”
Ie-13 (E-25) „Instrukcja o zasadach wykonywania obsługi technicznej urządzeń telekomunikacji kolejowej”
Ie-14 (E-36) „Instrukcja o organizacji i użytkowaniu sieci radiotelefonicznych”
Ie-16 „Instrukcja o organizacji i użytkowaniu sieci GSM – R”
Ie-21 „Wytyczne instalacji i eksploatacji cyfrowych rejestratorów rozmów telefonicznych w PKP Polskie Linie Kolejowe S.A."
Ie-124 w części dot. ERTMS/GSM-R „Regulamin wykorzystywania systemu ERTMS/GSM-R, którego operatorem jest PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. wraz z zasadami zarządzania kartami SIM używanymi w systemie ERTMS/GSM-R"
Ie-124 w części dot. GSM-R „Regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych oraz zasady zarządzania kartami SIM systemu GSM-R PKP Polskie Linie Kolejowe S.A."
Ie-129 „Procedura przeprowadzania testów kompatybilności systemu radiowego GSM-R (RSC)"
Ze względu na fakt, iż system GSM-R w Polsce wciąż jest w fazie budowy i nie został jeszcze finalnie przetestowany i wdrożony - zalecamy śledzenie pojawiających się co jakiś czas nowych informacji, aktualizacji instrukcji, zaleceń dotyczących wdrażania i funkcjonowania GSM-R w Polsce. Aktualnych informacji dotyczących m.in. wydawania i użytkowania kart SIM niezbędnych do funkcjonowania radiotelefonów w zarządzanej przez PKP PLK S.A. sieci GSM-R PL, można szukać m.in. na stronach internetowych PKP PLK S.A. oraz Urzędu Transportu Kolejowego - także w dziale stanowiska Prezesa UTK.
Uwaga! do czasu uruchomienia przez PKP PLK S.A. roamingu międzynarodowego - przy przekraczaniu granic Polski zachodzi konieczność wymiany kart SIM w radiotelefonach GSM-R (co jest sprzeczne z ideą interoperacyjności systemów kolei i dość uciążliwe). Do tego czasu pociągi wjeżdżające do Polski chcące korzystać z sieci GSM-R ;) powinny zmienić karty SIM na te wydawane przez PKP PLK S.A. - inne karty SIM do czasu uruchomienia roamingu nie będą działały w Polsce. Lokomotywy wyjeżdzające z Polski muszą zostać wyposażone w karty SIM funkcjonujące w sieci GSM-R danego kraju. Stanowisko Prezesa UTK w tej sprawie z dnia 24.01.2023 można przeczytać m.in. tutaj.
Przydatne linki:
http://mapa.plk-sa.pl - interaktywna mapa linii kolejowych w Polsce
https://skrj.plk-sa.pl/kalkulacja - prosta w obsłudze mapa czynnych linii kolejowych PKP PLK S.A. (wyznaczanie tras i opłat, szybkie sprawdzanie nr linii i lokalizacji dla danego obiektu)
https://www.openrailwaymap.org - interaktywna mapa linii kolejowych na świecie
https://www.utk.gov.pl/pl/rejestry/rejestry-dopuszczen-do - prowadzony przez UTK rejestr świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego